OD naslednica velikog našeg arhitekte, supruge Viktorije i poćerke Olge Kovačev, Galerija Matice srpske dobila je vredan materijal od koga je formirana “Poklon-zbirka Dragiše Brašovana”, premijerno predstavljena lane u Novom Sadu, a sada stiže i pred beogradsku publiku, tačnije u Muzej primenjene umetnosti.
Dragiša Brašovan “Savsko pristanište sa Kalemegdanom”Foto: M.Candir
Izložba u GMS je, inače, organizovana povodom 175 godina od osnivanja ove kuće i održana od juna do sredine septembra 2023.
Postavku čini više od sto eksponata – slika, skulptura, crteža, stilskog nameštaja, dela primenjene umetnosti i dokumentarnog materijala. Reč je o predmetima i umetničkim delima koja odslikavaju privatni život arhitekte Dragiše Brašovana (1887-1965), iza koga su u Beogradu ostale zgrade BIGZ i Komande vazduhoplovstva u Zemunu, hotel “Metropol” i kafana “Ruski car”, u Novom Sadu zgrada Dunavske banovine i Glavna pošta, Sokolski dom u Zrenjaninu, crkva Vavedenja Bogorodice u Orlovatu.
Foto: M.Candir Mladen Josić, “Mikelanđelo” , iz Brašovnove kolekcije
Svi predmeti iz ovog legata bili su deo enterijera porodične kuće u beogradskoj ulici Strahinjića Bana i govore o ukusu i opredeljenjima, kao i o njegovom porodičnom životu. Pionira srpske modrene ova postavka predstavlja tako i kao supruga, očuha, estetu, ljubitelja umetnosti i prijatelja.
– Kupuje stari nameštaj, prepravlja ga, doteruje, prodaje, kupuje novi. On sve to radi sa istinskim uživanjem i u svemu tome ima nečeg pomalo naivnog, pomalo detinjastog uživanja života – pisao je istaknuti istoričar arhitekture Zoran Manević.
Oživljen životni prostor
Foto: N.Ivanović Predmeti iz Poklon-zbirke Dragiše Brašovana
IZLOŽBU prati dvojezični katalog sa tekstovima arhitekte dr Darka Polića i kustoskinje Ivane Janjić, dokumentarni film Radio-televizije Vojvodine i virtuelna 3D rekonstrukcija prostora u kojem je Brašovan živeo, a koji je realizovala konzervatorka msr Snežana Mijić.
Tokom trajanja izložbe, do 10. marta, najavljena su stručna kustoska vođenja, predavanja i projekcije filmova o životu i delu Brašovana i arhitekture 20 veka.
Rođen u Vršcu, gde je stekao osnovno i srednje obrazovanje, Brašovan je 1906. upisao Arhitektonski fakultet Tehničkog univerziteta u Budimpešti, koji je diplomirao ocenom “odličan”. Šest godina je radio u ateljeu “Teri i Poganj”, a posle Prvog svetskog rata vratio se u zemlju, gde je počeo da radi kao gradski arhitekta u Velikom Bečkereku (Zrenjaninu). Dvadesetih godina prošlog veka, u potpunosti prihvata osnovne postulate moderne, kada u Beogradu i Novom Sadu nastaju njegova najznačajnija dela. Bio je izabran za počasnog člana Kraljevskog instituta britanskih arhitekata.
