INVESTITORI, na ime naknade za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta, trenutno duguju Gradu 27,7 milijardi dinara, odnosno skoro 235 miliona evra, saznajemo u Direkciji za gradsko građevinsko zemljište. Minus je “pečatiran” zaključno sa 2023. godinom, a u odnosu na dve godine pre dug je veći za 700 miliona dinara. Na listi su 904 dužnika, što je za 196 manje. Neki od njih su u stečaju, dok su za neke dužnike sudski postupci u toku.
Foto: N. Skenderija
Doprinos za uređivanje građevinskog zemljišta je izvorni lokalni javni prihod iz koga se finansira uređivanje građevinskog zemljišta, odnosno finansira izgradnja nedostajuće infrastrukture Grada na teritoriji 17 gradskih opština, a prema godišnjem Programu uređivanja i dodele građevinskog zemljišta. Kolika će biti “renta” utvrđuje se na osnovu prosečne cene kvadrata novogradnje na teritoriji grada, ukupne neto površine objekata, koeficijenta zone i koeficijenta namene, a prema Odluci o utvrđivanju doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta.
POSLEDNjI REPROGRAM
Kako bi se naplatio bar deo potraživanja, Skupština grada može doneti odluku o reprogramu. Poslednji put je to bilo u februaru 2019. godine, kada su dugovanja iznosila 14,18 milijardi dinara.
Kroz odluke o reprogramu, koje je Grad donosio u tri navrata, naplaćeno je oko milijardu dinara. Investitorima se daje mogućnost tada da jednokratno plate polovinu duga, a ostatak i kamata će im biti otpisani ukoliko nije doneta sudska odluka. Druga solucija je da odjednom izmire 50 odsto glavnog duga sa pripadajućom kamatom, uz oprost svega drugog ako presuda postoji.
Pravo na reprogram imaju svi dužnici protiv kojih je Direkcija podnela tužbu, bez obzira na to u kojoj fazi se nalazi sudski postupak, kao i oni sa kojima je zaključeno sudsko poravnanje. Uslov je da izmire sudske i troškove izvršenja, odnosno da povuku ili se odreknu tužbe u sporovima protiv Direkcije.
– Na kraju 2023. godine ukupan dug po osnovu naknade za uređivanje građevinskog zemljišta iznosio je oko 27,7 milijardi dinara sa valorizacijom i pripadajućom kamatom – navode u Direkciji. – Ovim iznosom su obuhvaćeni svi dužnici, uključujući i one u postupcima stečaja. Naknada za uređivanje građevinskog zemljišta obračunavala se prema pojedinačnom zahtevu investitora uz koji se dostavljala neophodna tehnička dokumentacija. Na nekim opštinama je građen manji broj objekata, ali veće kvadrature, kao što je Novi Beograd, gde je dug oko 3,2 milijardi dinara. Na Zvezdari je, recimo, izgrađeno više objekata, ali manje kvadrature, pa su potraživanja Grada 2,3 milijarde dinara.
U Direkciji ističu da se visina duga menja dnevno, imajući u vidu obračun kamate i valorizaciju duga. Kako navode, najveći deo dugovanja nastao je od 2004 do 2011. godine, korišćenjem zakonske mogućnosti da se prilikom sklapanja ugovora plati samo 10 odsto ugovorenog iznosa, čime se sticalo pravo na građevinsku dozvolu i otpočinjanje izgradnje.
– Posle toga neki investitori su prestajali sa plaćanjem, objekte su završavali i u određenom broju ih prodavali na tržištu nekretnina, a obaveze prema Gradu su ostale neizmirene – objašnjavaju u Direkciji. – Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda je za poslednjih 20 godina pokrenula više od 4.500 sudskih postupaka za naplatu naknade za uređivanje građevinskog zemljišta.
Iznos doprinosa naknade za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta se utvrđuje rešenjem o izdavanju građevinske dozvole, a na osnovu obračuna doprinosa koji vrši Direkcija i dostavlja nadležnom organu gradske, odnosno opštinske uprave. Investitor može da uplati iznos u celosti ili na rate, uz obavezu da uplati prvu ratu i dostavi sredstva obezbeđenja najkasnije do podnošenja prijave radova.