Kaldrmisani deo ulice generala Pavla Jurišića Šturma obeležje je koncipirano tako da bude utisnuto u život Beograđana.
U beogradskom naselju Banjica u ulici Veljka Lukića Kurjaka, danas poznatija pod imenom Generala Pavla Jurišića Šturma, još od 1969. godine kaldrma postavljena po sredini kolovoza zbunjuje vozače. Ta uska staza nezgodno je pozicionirana tako da je nemoguće voziti ulicom, a da točkovi barem malo ne zabruje. Potez dug 100 metara simbolizuje “stazu smrti” kojom su od kapije Banjičkog logora Srbe, Jevreje i Rome odvodili na pogubljenje u obližno selo Jajince. Sprovedeno je između 4.000 i 20.000 žrtava, gde su ih čekale puščane cevi streljačkog voda.
Logor na Banjici je bio mučilište kakvo je danas gotovo nemoguće zamisliti. Mesto gde su nacistički okupatori i njihovi pomagači mučili svakodnevno i zlostavljali muškarce i žene, stare i mlade, pa i decu. Cilj je bio da se današnji Beograđani, kada krenu istim putem kojim su prolazile žrtve logora Banjica, fizički podsete na generaciju koja je tako surovo propatila da bismo mi danas uživali u slobodi.
Nezaboravni užasi u Banjičkom logoru
Banjički logor osnovali su nemački okupatori jula 1941. godine i bio je namenjen srpskim ustanicima i svima koji su na bilo koji način pružali otpor fašističkoj okupaciji, pre svih pripadnicima i simpatizerima Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), ali i članovima njihovih porodica.
Bio je najveći koncentracioni logor na području okupirane Srbije i jedno od centralnih stratišta u sistemu represije na Balkanu tokom Drugog svetskog rata. Predstavljao je mesto gde su nacisti i njihovi pomagači zatvarali, tukli, mučili, zlostavljali svakodnevno muškarce i žene, stare i mlade, pa i decu, Srbe, Jevreje, Rome, ali i pripadnike drugih jugoslovenskih naroda, koji su bili članovi KPJ.
Mnogi zatvorenici iz Banjice su prebacivani u druge nemačke koncentracione radne logore u Srbiji. Mnogi drugi su ubijeni na ostalim stratištima, dok je strelište u Jajincima važilo za glavno. Zbog uništavanja dokaza, konačan broj žrtva nije poznat, ali su u logorskim knjigama sačuvani podaci o ubistvu 4.286 muškaraca, žena i dece. Državna komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača je utvrdila da je do aprila 1944. godine ubijeno 8.756 banjičkih logoraša. Banjički logor je proglašen za spomenik kulture 1984. godine.
Banjički logor Izvor: Youtube/RTS emisija Dozvolite – Zvanični kanal
BONUS VIDEO:
(MONDO/U.M.)